Is het compenseren van C02 van een vlucht een goede optie?

Door Shirley Nieuwland.

De markt voor het compenseren van de C02 uitstoot van vluchten is de afgelopen jaren enorm hard gegroeid. Een goed teken, want dit laat zien dat mensen zich bekommeren om de negatieve impact van hun reisgedrag. Maar is C02 compensatie een betrouwbare manier om je voetafdruk te verkleinen? En hoe doe je dit dan? Er zijn veel verschillende manier waarop dit kan en allerlei bedrijven waarbij je terecht kunt om dit doen. In dit blog lees hoe je het best je CO2 uitstoot kunt compenseren en in hoeverre dit een effectieve manier is om je ecologische voetafdruk te verkleinen.

Is compenseren echt de oplossing?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, nee dat is het niet. Om onze C02 uitstoot te verkleinen moeten we in eerste instantie ons eigen reisgedrag onder de loep nemen. Is het mogelijk om een ander type vervoer te kiezen, bijvoorbeeld de trein, bus of auto? Wanneer het niet mogelijk is om over land te reizen, kan er dan misschien toch voor een andere bestemming gekozen worden? Op die manier verkleinen we eerst onze eigen C02 uitstoot door voor milieuvriendelijkere alternatieven kiezen, voordat we uitwijken naar andere initiatieven.

Bij veel compensatieprojecten is het namelijk zo dat mensen in andere landen hun gedrag moeten gaan aanpassen (bijvoorbeeld door gebruik te maken van minder vervuilende kooktechnieken). Terwijl dit vaak in landen is waar mensen eigenlijk al minder C02 per hoofd van de bevolking uitstoten dan in het gemiddelde Westerse land. In plaats van onze eigen gedrag te veranderen vragen we dus anderen dat te doen zodat wij kunnen blijven vliegen.

Op dit moment is het helaas nog niet mogelijk om echt duurzaam te vliegen en lijkt het ook niet waarschijnlijk dat we binnenkort compleet gaan stoppen met vliegen. Natuurlijk zijn er ook goede redenen te bedenken waarom sommige mensen toch besluiten om in het vliegtuig te stappen. Wanneer dit noodzakelijk is, is compenseren een goede optie. Hierbij is het wel van belang om te kijken op welke manier je de vlucht compenseert.

Compenseren via luchtvaartmaatschappijen
In een aflevering van Kassa, is aangetoond dat compenseren via luchtvaartmaatschappijen nauwelijks de daadwerkelijke impact compenseert. Het extra compensatie bedrag dat je makkelijk even toevoegt bij het boeken van je vlucht, zijn namelijk niet gebaseerd op C02 uitstoot, maar op de wat de consument bereid is te betalen voor compensatie. Dit is de reden waarom deze bedragen soms zo onvoorstelbaar laag zijn – een retour van Amsterdam naar Bangkok kun je bijvoorbeeld al compenseren voor 11 euro. Er is ook weinig transparantie over of dit geld daadwerkelijk geïnvesteerd wordt in compensatieprojecten en ik sommige gevallen lijkt het gewoon een mooie bonus voor de luchtvaartmaatschappij te zijn.

Zelf de C02 uitstoot berekenen en compenseren
Hoe kun je het dan wel doen? Het is iets meer werk, maar de beste manier om je CO2-voetafdruk te compenseren, is door zelf de uitstoot per reis te berekenen en vervolgens te doneren aan een project dat een equivalent daarvan compenseert. Er zijn meerdere betrouwbare websites waar je impact van je reis kunt berekenen, waaronder Ecopassenger.org voor Europese bestemmingen. Hierbij zie je meteen een vergelijking met andere vervoersmiddelen wat betreft C02 uitstoot. Een alternatief is de tool van Milieu Centraal, Klimaatwijs op reis, waarmee je de impact van je hele vakantie kunt berekenen, inclusief activiteiten en accommodatie. Voorbeelden van websites waar je de uitstoot van vluchten wereldwijd kunt berekenen zijn Carbonfootprint.com en MyClimate.org. Vul je hier de berekening in voor Amsterdam naar Bangkok dan laten de websites zien dat dit gelijk staat aan 2,59 en 3 ton CO2*.

*Berekeningen van de hoeveelheid CO2 verschillen per website, omdat het grotendeels afhangt van het type vliegtuig, luchtvaartmaatschappij, brandstofefficiëntie, enz.

Betrouwbare compensatieprojecten
Online zijn er veel verschillende bedrijven vinden die claimen je CO2 uitstoot te compenseren. Maar ook hier zitten bedrijven tussen die een slaatje willen slaan uit deze trend en niet daadwerkelijk compenseren (of waarvan het in ieder geval niet goed te achterhalen is). Gecertificeerde bedrijven binnen Europa zijn het meest betrouwbaar omdat zijn aan strengere eisen moeten voldoen dan soortgelijke bedrijven bijvoorbeeld in de Verenigde Staten waar de standaarden vaak lager liggen. Een onderzoek van The Guardian naar één van de grootste gecertificeerde compensatiebedrijven in de VS, Verra, heeft zelfs aangetoond dat meer dan 90% van de compensatieprojecten niet daadwerkelijk bijdragen aan het verminderen van CO2 in de lucht.

Betrouwbare Europese alternatieven die ook inzetten op het planten van bomen en beschermen van bossen zijn Trees For All of Forests Without Frontiers. In deze gevallen moet je zelf wel nog wat extra rekenwerk doen (1 boom verbruikt 7kg CO2 per jaar), maar gelukkig bieden ze hiervoor ook online tools aan. Een ander betrouwbaar Europees compensatiebedrijf is Plan Vivo. Deze organisatie investeert in projecten in Afrika, Azië en Zuid-Amerika om de CO2-uitstoot te verminderen. Als je op zoek bent naar de makkelijkste manier om te compenseren zonder zelf te hoeven rekenen, dan is Atmosfair een goede optie. Wanneer hier de vlucht Amsterdam naar Bangkok wordt ingevoerd, blijkt dat het 143 euro kost om te compenseren. Bomen planten via Forests without Frontiers zou uitkomen op 36 bomen en zo’n 84 euro. Dat blijkt dus de échte prijs te zijn voor het compenseren van een vlucht.

Tot slot is het compenseren van de CO2-uitstoot van vluchten helaas niet voldoende om klimaatverandering tegen te gaan. Het is in dit geval geen kwestie van óf – óf. Er moeten meer bomen geplant worden, er moeten andere kooktechnieken ontwikkeld worden én we moeten minder vliegen. Compenseren van vluchten is een goede oplossing wanneer er geen andere mogelijkheden zijn, maar de beste manier om de C02 uitstoot verkleinen blijft toch echt minder vaak in het vliegtuig stappen.